معرفی و تاریخچه دانشکده

معرفی دانشکدۀ ایران‌شناسی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان

ايران يكي از متمدن‌­ترین کشورهای جهان است که در طول تاریخ چند هزار سالۀ خود آثار بي‌شمار و درخشانی از خود بر جای گذاشته‌است. کشوری که از دیرباز به دلیل موقعیت ویژۀ استراتژیک و قرارگرفتن بر سر راه‌های ابریشم، ادویه و پوست همواره کانون توجه تمدن­‌های شرق و غرب بوده‌است. کشوری که پادشاهان دوران هخامنشی و ساسانی آن بزرگ‌ترین امپراتوری­‌های تاریخ جهان را به‌وجود آورده‌­اند و پادشاهانی چون خسروانوشیروان گوی سبقت را در عدالت­‌ورزی ربوده‌­اند. ایرانی که در دوره اسلامی دانشمندانی چون ابن‌­سینا، فارابی؛ وزیرانی چون خواجه­ نظام­‌الملک و خواجه رشیدالدین فضل­‌الله؛ مورخانی چون بیهقی؛ جغرافی­‌دانانی چون یعقوبی و مسعودی؛ ادیبانی چون فردوسی، سعدی و حافظ را در دامان خود پرورده‌است. 

ایرانی که در جای‌جایش بزرگ‌ترین تمدن­‌های بشری در فارس، کرمان، خوزستان، همدان، کرمانشاه، لرستان، آذربایجان و گرگان و ... جای گرفته‌است. ایرانی که با داشتن اقوامی چون ترک، کرد، لر، بلوچ، عرب و ... و هر کدام از این اقوام با داشتن آداب و رسوم، خوراک، پوشاک، زبان و گویش مخصوص به خود  تنوعی ویژه ایجاد کرده‌است. ایرانی که تنوع اقلیمی آن از سویی زاگرس و البرز و از سویی دیگر دشت کویر و دشت لوت را د‌ر‌بر‌گرفته‌است.  

با وجود ظرفیت­‌های بی­‌شمار، ایران «دل زمین» است. به همین دلیل در دوره‌­های گوناگون مورد توجه جهانیان بوده‌است. از مورخان یونانی که بگذریم، جهانگردان اروپایی نخستین کسانی هستند که ایران را مورد توجه قرار دادند و تلاش‌های بسیاری جهت شناساندن ظرفیت­‌های آن انجام دادند. از دوران صفویه به بعد، ایران همواره مورد توجه دانشمندان و سیاسیون اروپایی قرار گرفت. تلاش آنان جهت شناسایی مظاهر فرهنگی و تمدنی ایران در نهایت منجر به پدید‌آمدن علم ایران‌‌شناسی شد. علمی که در ابتدا با فراگیری زبان شیرین فارسی و ترجمۀ متون آغاز می­‌شود و سپس در همۀ ابعاد تاریخی، ادبی، فرهنگی و اجتماعی گسترش می­‌یابد.

در قرن بیستم میلادی برخی از ایرانیان نیز به دلیل رفت و آمد به اروپا و مشاهدۀ روش کار خاورشناسان و ایران‌شناسان، وارد عرصۀ ایران‌شناسی شدند. علامه محمد قزوینی و ابراهیم پورداود از پیشگامان ایران­‌شناسی داخلی هستند که با فراگرفتن روش کار خاورشناسان و ایران­‌شناسان اروپایی وارد عرصه ایران­‌شناسی شدند و در واقع ایرانیان را به این فکر انداختند که ایران­‌شناسی قابلیت پژوهش به دست پژوهشگران ایرانی را دارد. پژوهشگرانی که باید ضمن توجه به پژوهش‌های ایران­‌شناسان خارجی، ایران را آن‌گونه که شایسته است، معرفی کنند. پس از قزوینی و پورداود بسیاری از پژوهشگران ایرانی راه آنان را ادامه دادند تا اینکه در دهۀ 1370ش، تأسیس بنیاد ایران‌­شناسی و ایجاد رشتۀ ایران­‌شناسی در دهۀ 1380 توسط دکتر حسن حبیبی عملی شد.  

به تدریج تعدادی از دانشگاه­‌های ایران اقدام به راه‌­اندازی رشتۀ ایران­‌شناسی کردند. اما برای نخستین بار به ایران­‌شناسی توجهی ویژه شد. مرحوم دکتر حسین تجدد، ایران­‌دوستی که همواره قلب وی برای ایران می­‌تپید، با وقف اموال خود اقدام به تأسیس اولین دانشکدۀ مستقل ایران‌شناسی در میان دانشگاه‌­های ایران کرد. دانشکدۀ ایران­‌شناسی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در تاریخ دوم  بهمن 1396 با حضور مقامات دولتی و خانوادۀ محترم واقف رسما افتتاح گردید.

از ابتدای سال تحصیلی 1397، گروه زبان ­شناسی و مطالعات ترجمه به عنوان گروه مرتبط ماموریت یافت تا ضمن استقرار در ساختمان دانشکده ایران­ شناسی زمینه ایجاد رشته ایران ­شناسی و کمک به تاسیس گروه ایران شناسی را فراهم آورد. نتیجه این ماموریت تاسیس دوره کارشناسی رشته «ایران ­شناسی» در مهرماه 1399 بود. پس از آن، در اردیبهشت ماه 1401 گروه ایران­شناسی به عنوان نخستین گروه مستقل دانشکده ایران­شناسی تاسیس شد تا گروه های زبان شناسی و مطالعات ترجمه با پایان این ماموریت به دانشکده زبان­های خارجی منتقل شوند. دوره کارشناسی ارشد ایران شناسی نیز از ابتدای مهرماه 1402 در دانشکده راه اندازی شد تا پس از تکمیل اهداف گروه ایران شناسی، سیاست­گذاری آتی دانشکده ایران شناسی، ایجاد رشته ­های «موزه»، «گردشگری» و «مرمت آثار باستانی و تاریخی» باشد.

 

اطلاعات تماس:

آدرس: رفسنجان، میدان امام خمینی - دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان- دانشکدۀ ایران‌شناسی

تلفن تماس: 31312760-034

کدپستی: 7718897111